Από τη κρίση αξιών στην αξία της κρίσης

       Προσπαθώντας να τοποθετήσουμε την συζήτηση και την προσπάθεια συγκρότησης ενός νέου κομμουνιστικού ρεύματος στον χωροχρόνο στον οποίο πραγματοποιούνται, αμέσως σκοντάφτουμε πάνω στην ίδια την πραγματικότητα αφού τόπος και χρόνος κωδικοποιούνται γύρω από την έκφραση – στίγμα των ημερών μας, << στην Ελλάδα της Κρίσης >>. Οι δυσκολίες ( μοιάζουν να ) είναι πολλές, σχεδόν δέκα χρόνια κρίσης, μνημόνια, μέτρα λιτότητας, διάλυση κοινωνικών παροχών και ουσιαστικά κοινωνικού ιστού, απολύσεις, ανεργία είναι αρκετά για να καταβαραθρώσουν όχι μόνο το βοιωτικό επίπεδο της εργατικής τάξης, του λαού και της νεολαίας, αλλά συνολικά τη συνείδησή τους και την επιθυμία ή και δυνατότητα εναντίωσης απέναντι στην ισχύουσα τάξη πραγμάτων. Δεν είναι τυχαία άλλωστε η υποχώρηση όχι μόνο των κινηματικών διεργασιών και του πρωτόλειου οικονομικού και πολιτικού αγώνα του εργατικού κι ευρύτερα λαικού κινήματος αλλά και των ριζοσπαστικών ακόμα και προοδευτικών ιδεών και η ρίζωση τους στις μάζες που φέρνει στην επιφάνεια και  μια παράλληλη αύξηση συντηρητικών απόψεων και πολιτικών από τον νεοφιλελευθερισμό μέχρι την ξενοφοβία, τον φασισμό και τον μιλιταρισμό.

         Ειδικά για την νεολαία η κατάσταση που διαμορφώνεται είναι δυσκολότερη και δίχως αμφιβολία πιο σύνθετη, αναζητώντας βαθύτερες επεξεργασίες σε σχέση τόσο με την ανάλυσή της όσο και με την απάντηση που πρέπει να δοθεί , ίσως την πιο εύστοχη διατύπωση για την σημερινή νεολαία να αποτελεί η έκφραση το ότι είναι η πρώτη γενιά μεταπολεμικά που θα ζήσει ( ήδη ζει δηλαδή ) χειρότερα από την προηγούμενη.. Κι αν είναι εύκολο να διαπιστώσει κανείς ( η δυσκολία έγκειται στο να το συνειδητοποιήσει ) ότι η νεολαία βιώνει με χειρότερο τρόπο τις αποτυπώσεις της κρίσης στη ζωή της. Εργάζεται με χειρότερους όρους – σύμφωνο πρώτης απασχόλησης – υποκατώτατος μισθός για όσους είναι κάτω των 25 ετών – έλλειψη ασφάλισης – μαύρη εργασία – ανεργία σε ποσοστό 70%.

          Σίγουρα είναι πιο δύσκολο να αντιληφθούμε ότι η εφιαλτική κατάσταση που επικρατεί στην δική μας γενιά οφείλεται και σε μεγάλο ή μεγαλύτερο βαθμό στην απουσία μιας σειράς πραγμάτων που συνειδητά ή υποσυνείδητα διαμόρφωσαν τις προηγούμενες. Η έλλειψη δημιουργικών κι απελευθερωτικών προτύπων, που όσο κλισέ κι αν μοιάζει, στην ουσία συνιστά καθοριστικό παράγοντα επίδρασης αν όχι δημιουργίας συνειδήσεων και σήμερα παραπέμπει σε μία ιδιότυπη κρίση αξιών.  Το είδος διασκέδασης και ψυχαγωγίας, οι συνήθειες, η αξιοποίηση του έτσι κι αλλιώς περιορισμένου ελεύθερου χρόνου χαρακτηρίζονται από εσωστρέφεια, εμπορευματοποίηση των ίδιων των διαπροσωπικών σχέσεων και ανακύκλωση της σκληρής μας πραγματικότητας.

           Παράλληλα όταν μιλάμε για τη σημερινή νεολαία με μία ηλικιακή διακύμανση 18-35 ετών, οφείλουμε να ξεκινάμε πρώτα απ’ όλα από το γεγονός ότι πρόκειται για μια γενιά γεννημένη στην πτώση του τείχους, μεγαλωμένη στο ευρώ και την << ευημερία >> και ενηλικιωμένη στην καπιταλιστική κρίση, τα μνημόνια και την λιτότητα. Το μεγάλο δακύβευμα είναι να μην αφήσουμε τη γενιά μας, εντός αυτού του κύκλου ζωής, να συνταξιοδοτηθεί ή ακόμα χειρότερα να κλείσει τα μάτια της εντός της περιόδου διάψευσης των προσδοκιών και των ελπίδων μας, όπως αυτές διαμορφώνονται από το Καλοκαίρι του 2015 και το Δημοψήφισμα και μετά.

       Κι εδώ ακριβώς είναι που οι δυσκολίες που αναπτύχθηκαν παραπάνω, γίνονται δυνατότητες και θέτουν επί τάπητος το ζήτημα ότι ο χωροχρόνος δεν δυσχεραίνει μόνο αλλά εξηγεί και εν τέλει υπαγορεύει το εγχείρημά μας, για ένα σύγχρονο κομμουνιστικό πρόγραμμα και ρεύμα σήμερα. Αυτό είναι που πρέπει και μπορεί να αποτελέσει το όχημα στράτευσης προκειμένου να μπορέσουμε σε πρώτη φάση να ανταπεξέλθουμε στον αρνητικό συσχετισμό δυνάμεων ( σε όλα τα επίπεδα ) σήμερα και να αντιπαλέψουμε την επέλαση του αντιπάλου για την ανατροπή του και την προσέγγιση των δικών μας ημερών και κοινωνίας. Ένα σύγχρονο κομμουνιστικό πρόγραμμα, ικανό να απαντάει στα σημερινά ερωτήματα και ανησυχίες, για τα ζητήματα του ελεύθερου χρόνου, του πολιτισμού, του περιβάλλοντος, της Ειρήνης, που κατακρεουργούνται μέσα στην δίνη της καπιταλιστικής κρίσης. Δεμένο με την προσπάθεια ψηλάφησης ενός νέου συλλογικού προτύπου αξιοποιώντας όλες τις παρακαταθήκες του κομμουνιστικού κινήματος, του εργατικού πολιτισμού και των απελευθερωτικών δυνατοτήτων της γνώσης, της επιστήμης και της τεχνολογίας, της ηθικής και της αλληλεγγύης.

        Χρειαζόμαστε μια στράτευση σε ένα νέο συλλογικό πρόταγμα απέναντι στον ατομικό δρόμο που σήμερα δεν μεταφράζεται μόνο στο κυνήγι της προσωπικής καταξίωσης και ανέλιξης αλλά ακόμα χειρότερα στις τάσεις απομόνωσης, εσωτερίκευσης των προβλημάτων της καθημερινότητας και σε κρούσματα κατάθλιψης και αυτοκτονιών. Μια στράτευση όχι με όρους θρησκευτικής ευλάβειας, αλλά με ορίζοντα τη βελτίωση των όρων ζωής μας, επομένως έχουμε την ανάγκη από ένα κομμουνιστικό πρόγραμμα και τον φορέα έκφρασής του που θα συνδέεται και θα αλληλοτροφοδοτείται από τις κινηματικές διεργασίες του λαού και της νεολαίας, με παρέμβαση στο εργατικό κι ευρύτερα λαϊκό κίνημα.

        Να στρατευτούμε αγόγγυστα αλλά με προσδοκίες, κριτικά αλλά δημιουργικά στην υπόθεση διαμόρφωσης ενός νέου βαθύτερα επεξεργασμένου κομμουνιστικού προγράμματος. Να δώσουμε όλες μας τις δυνάμεις και στην προσπάθεια συγκρότησης ενός μαζικού, πολιτικού φορέα εκπροσώπησής του, σε αλληλεπίδραση με όποιον επιθυμεί να κινηθεί σε αυτήν την κατεύθυνση. Μόνο έτσι θα μπορέσουμε να απαντήσουμε σε αυτούς που εδώ και δεκαετίες αλαλάζουν για το τέλος της ιστορίας, ότι η ιστορία τελειώνει μόνο όταν πεθαίνουν οι άνθρωποι που επιθυμούν να τη ζήσουν και να την γράψουν, η ιστορία είμαστε ( και ) εμείς.

Πάνος Καλαβάνος

Θοδωρής Παναγιωτόπουλος